Bu çalışmamızda polis memurları hakkında yürütülen disiplin soruşturmalarının ne tür aşamalar içerdiği ve soruşturma sonucunda verilen kararlara yönelik ne tür hukuki yollara başvurulabileceği konusunda bilgilendirme yapılacaktır.
Polis disiplin soruşturmasında, idari işlemlerin doğruluğunu sağlamak ve personel hakkındaki suçlamaları adil bir şekilde değerlendirmek için belirli adımlar izlenir. Bu adımlar, her polis memurunun haklarının korunması ve yürütülen işlemlerin yasal çerçevede gerçekleşmesini sağlamak adına önemlidir. Disiplin soruşturması; şikayet, soruşturma başlatma, savunma alma, delil toplama, karar verme ve son olarak itiraz süreçlerini içerebilir.
Ayrıca, konu hakkında daha fazla bilgi almak için ofisimizle iletişime geçebilir veya "Polis İdari Soruşturma Örnekleri" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Polis İdari Soruşturma Nedir ve Hangi Durumlarda Yapılır?
Polis idari soruşturması, 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanunda sayılan ve disiplin cezasını gerektiren fiillerin polis memurları tarafından işlenmesi sonucunda başlatılan idari yaptırım süreçleridir. İlgili kanunun 8 ve devamı maddelerinde disiplin cezasını gerektiren fiiller ve yaptırımlar açıklanmıştır. Polis idari soruşturma, polis memurlarının görevlerini yerine getirirken ya da görev dışındaki davranışları nedeniyle ihbar, şikayet veya disiplin amiri tarafından re’sen başlatılabilir.
İlgili fiillerin işlendiği durumlarda, disiplin cezası verilmesi amacıyla polis memuru hakkında soruşturma açılır. Bu süreçte disiplin amirlerinin yetkisi ve soruşturmanın nasıl yürütüleceği yasal olarak belirlenmiştir.
Polis Disiplin Soruşturması Başlatma Süreci Nasıl İşler?
Polis disiplin soruşturması genellikle ihbar veya şikayet süreci ile başlatılmaktadır. İhbar veya şikayet haricinde, disiplin amirinin re’sen inceleme başlatmasıyla da soruşturma süreci başlayabilir. İnceleme ve soruşturma süreçleri disiplin amiri tarafından yürütülmektedir. Yapılan incelemede ihbar veya şikayetin yersiz olduğu görülürse, soruşturma açılmaması durumu da meydana gelebilir.
Soruşturma açılmasına karar verilmesinin ardından, soruşturma süreci bizzat disiplin amiri tarafından yürütülebileceği gibi, belirlediği bir soruşturmacı tarafından da yürütülmesine karar verilebilir. Soruşturmacı, soruşturma süresince lehe ve aleyhe tüm delilleri toplayarak rapor düzenler. Rapor sonucunda disiplin kurulu tarafından disiplin cezasına yönelik karar verilir. Polis disiplin soruşturması süreci bu şekilde ilerlemektedir.
Polis Disiplin Cezaları Nelerdir ve Hangi Aşamaları Kapsar?
Polis disiplin cezaları, işlenen fiillerin ağırlığıyla doğru orantılı olacak şekilde hafiften ağıra doğru ilerlemektedir. Polis disiplin cezaları, 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun'un 7. maddesinde sayılmıştır. Buna göre disiplin cezaları; uyarma, kınama, aylık kesme, kısa süreli durdurma, uzun süreli durdurma, meslekten çıkarma ve devlet memurluğundan çıkarma olarak sıralanmıştır. Hangi fiillerin bu cezalara sebebiyet vereceği ise aynı kanunun 8. maddesinde sayılmıştır. Kanunda sayılmayan fiiller dolayısıyla cezalandırma yoluna gidilmesi, kanunilik ilkesini ihlal ettiğinden hukuka aykırılık teşkil etmektedir.
Polis Disiplin Soruşturmasında Savunma Hakkı Nasıl Kullanılır?
Polis disiplin soruşturmalarında, soruşturma şüphelisi memur, savunma hakkı kapsamında öncelikle suçlamaları reddetme veya susma hakkına sahiptir. Ayrıca, savunmasında lehine olan delillerin toplanmasını isteme ve avukatla temsil edilme gibi haklara da sahiptir. Polis disiplin soruşturmasında savunma hakkının etkin kullanılabilmesi için alanında uzman bir polis davaları avukatı ile çalışılması tavsiye edilmektedir. Soruşturma sürecinde soruşturma dosyasına öncelikle yazılı savunma sunularak ilgili fiilin neden hukuka uygun olduğu ve bu nedenle cezalandırılamayacağı mevzuat bazlı hukuki açıklamalar ve emsal kararlarla açıklanmalıdır. Daha sonrasında sözlü savunma alınması gerekli görülürse, polis davaları avukatı tarafından etkin bir savunma yapılabilecektir.
Polis Disiplin Soruşturmasında Zamanaşımı Süreleri Ne Kadardır?
Polis disiplin soruşturmalarında zamanaşımı süreleri önem arz etmektedir. Bu zamanaşımı süreleri de 7068 sayılı genel kolluk disiplin hükümleri hakkında kanunda düzenlenmiştir. İlgili sürelerin bazıları soruşturma açılması açısından önem arz ederken bazı hükümler ise cezanın verilmesine yönelik zamanaşımını düzenlemektedir. İlgili kanunun 29. maddesine göre;
• Uyarma, Kınama, Aylıktan Kesme, Kademe Durdurma: Disiplin amiri tarafından fiilin öğrenilmesinden itibaren 1 ay içinde soruşturma başlatılmalıdır.
• Meslekten Çıkarma ve Devlet Memurluğundan Çıkarma: Bu tür cezalar için, soruşturma başlatılmadığı takdirde 6 ay içinde cezalandırma yapılmaz.
• Genel Zamanaşımı: Fiilin işlendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde disiplin cezası verilmezse, cezalandırma yetkisi zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı süresi, suçun türüne ve işlenme şekline bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Polis Disiplin Cezalarına Karşı İptal Davası Nasıl Açılır?
Polis disiplin cezalarına karşı dava açılması için öncelikle ilgili disiplin cezasının kesinleşmesi gerekmektedir. Disiplin kurulunca verilen karar doğrudan kesinleşmemektedir. Kararın ilgilisine tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde bir üst disiplin amirine itiraz edilebilir. Yapılan itiraz hakkında 30 gün içerisinde karar verilmelidir. 30 gün içerisinde itiraza yönelik bir karar verilmez veya itirazın reddine karar verilirse bu sefer karar kesinleşir. Kesinleşen kararın ilgilisine tebliği gerekmektedir.
Kararın ilgilisine tebliğinden itibaren 60 günlük süre içerisinde yetkili ve görevli idare mahkemesi nezdinde ilgili disiplin cezasının hukuka aykırılığından bahisle iptal davası açılabilir. Açılan iptal davasında disiplin cezası işleminin neden hukuka aykırılık teşkil ettiği, mevzuat bazlı hukuki açıklamalar ve emsal yargı kararları ile açıklanmalıdır. Bu süreçler teknik bilgi gerektirmesi dolayısıyla süreçten olumlu sonuç alınması için alanında uzman bir Ankara polis davaları avukatı ile çalışılması tavsiye olunmaktadır.
Polis Disiplin Soruşturmasında Görevden Uzaklaştırma Uygulaması Nedir?
Polis disiplin soruşturmasında görevden uzaklaştırma, soruşturma sürecinin sağlıklı yürütülmesi adına soruşturma şüphelisi personelin soruşturma süresi boyunca görevinden alınmasıdır. Bu uygulama, soruşturma süresi boyunca devam edebileceği gibi belli bir süre sınırı da öngörülebilir. Verilen karar personelin görevini yapmasını engellemektedir. Görevden uzaklaştırma, soruşturma konusu fiilin ciddi ve ağır olduğu durumlarda uygulama alanı bulmalıdır. Aksi durumda basit fiillerde dahi görevden uzaklaştırma kararı verilmesi ölçüsüz ve orantısız olacağından dolayı hukuka aykırılık teşkil edecektir.
Polis Disiplin Soruşturmasında Delil Toplama ve Değerlendirme Süreci Nasıldır?
Polis disiplin soruşturmasında delil toplama ve değerlendirme süreci, soruşturmayı yürüten soruşturmacı tarafından gerçekleştirilmektedir. 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun'a göre, soruşturmacı hâkim veya savcı kararı gerektiren işlemler haricinde her türlü delili toplamaya yetkilidir. Ayrıca, soruşturma şüphelisi personel de savunma hakkı kapsamında lehine delil toplanmasını talep edebilir.
Soruşturmacının hem lehe hem aleyhe delilleri toplaması zorunludur, ancak uygulamada sıklıkla yalnızca aleyhe delillerin toplandığı görülmektedir. Bu tür hukuka aykırı işlemlerle mağduriyet yaşanmaması adına, polis davaları avukatı gibi alanında uzman hukukçularla çalışılması tavsiye edilmektedir.
Polis Disiplin Soruşturmasında Disiplin Amirlerinin Yetkileri Nelerdir?
Polis disiplin soruşturmalarında disiplin amirleri, soruşturmanın başlangıcından sonuçlanmasına kadar önemli yetkilere sahiptir. Bu yetkiler şunlardır:
- Delil Toplama Yetkisi: Disiplin amiri, soruşturma sürecinde her türlü delili toplama yetkisine sahiptir.
- Tanık Dinleme: Soruşturma kapsamında, tanık dinleme işlemlerini gerçekleştirme yetkisi bulunur.
- Savunma Alma: Disiplin amiri, savunma alma sürecini yönetir ve soruşturma şüphelisi personelin savunmalarını alabilir.
- Cezayı Belirleme: Soruşturma sonunda fiil karşılığı olan cezayı belirleme yetkisine sahiptir.
- Cezanın Uygulanması: Disiplin soruşturması tamamlandığında verilen cezanın uygulanması noktasında da denetim yetkisi bulunur.
Bu yetkiler, disiplin amirinin soruşturma sürecinde aktif rol oynamasını ve hukuka uygun bir şekilde işlemleri yürütmesini sağlar.
Polis Disiplin Soruşturmasında Savunma Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
Polis disiplin soruşturmasında savunma dilekçesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli husus vardır:
- Fiilin İncelenmesi: Savunma dilekçesi hazırlamadan önce, soruşturma konusu fiil dikkatlice incelenmelidir. Fiil, disiplin cezasını gerektiren bir durum oluşturuyorsa, cezanın uygulanabilir olup olmadığı araştırılmalıdır. Eğer fiilin karşılığı olarak ceza öngörülmüyorsa, ceza verilmesi mümkün olmayacaktır.
- Hukuki Argümanlarla Destekleme: Savunma dilekçesinde, hukuki argümanlara dayalı güçlü bir savunma yapılmalıdır. Mevzuat ve hukuki ilkeler doğrultusunda fiilin hukuka uygun olmadığına dair açıklamalar yapılmalıdır. Yetersiz bir dilekçe, savunma hakkının tam anlamıyla kullanılmamasına ve olası bir cezaya sebep olabilir.
- Emsal Yargı Kararları Kullanma: Olayla benzer nitelikte emsal yargı kararları mevcutsa, bu kararlar savunma dilekçesinde kullanılabilir. Emsal kararlar, savunmanın hukuki temellere dayandığını ve benzer durumlarda nasıl bir yaklaşım sergilendiğini gösterir, bu da savunmayı güçlendirecektir.
- Savunma Dilekçesinin Yapısı:
- Başlık: "Savunma Dilekçesi"
- Giriş: İlgili soruşturma hakkında kısa bilgi ve savunma yapılan fiil.
- Ana Bölüm: Hukuki açıklamalar, mevzuata atıflar ve savunmanın neden geçerli olduğu.
- Sonuç Bölümü: Ceza verilmemesi gerektiğine dair son bir özet ve talep.
Savunma dilekçesi hazırlarken, alanında uzman bir polis davaları avukatı ile çalışmak, sürecin doğru yönetilmesine ve savunmanın etkin yapılmasına yardımcı olabilir.
